Inflacja – źródła i przyczyny wzrostu

W Polsce na przełomie 2019 i 2020 r. można było już zaobserwować powolny wzrost cen dóbr i usług. Wprowadzone ograniczenia wynikające z epidemii COVID-19 (przeczytaj artykuł o możliwych konsekwencjach epidemii) spowodowały ograniczenie aktywności gospodarczej i ograniczenia wydatków konsumpcyjnych obywateli. W efekcie wzrost poziomu cen w kolejnych kilkunastu miesiącach ustabilizował się w obszarze celu inflacyjnego (ok. 2,5 %). Jednak już od kwietnia 2021 r. mogliśmy zauważyć znaczący wzrost inflacji. Wiosną i latem 2021 r. ceny wzrastały lekko powyżej górnej granicy celu inflacyjnego (ok. 4-5%). Był to pierwszy poważny sygnał ostrzegawczy. W okresie letnim ceny są zwykle niższe, ze względu na relatywnie tańszą żywność, w tym krajowe warzywa i owoce. Od września 2021 r. mogliśmy już obserwować stały rosnący trend wzrostu cen. Ceny pomiędzy grudniem 2020 i grudniem 2021 r. wzrosły o ok. 8,6 %. W kolejnych miesiącach możemy się spodziewać niestety dalszego wzrostu cen. Szczególnie, że reakcja Rady Polityki Pieniężnej w postaci podwyżek stóp procentowych była spóźniona i niejednoznaczna. Warto pamiętać, że decyzje o podwyżkach stóp procentowych dopiero w kolejnych miesiącach przełożą się na wysokość oprocentowania kredytów i lokat bankowych, a w konsekwencji na decyzje przedsiębiorstw i gospodarstw domowych.

Główną przyczyną wzrost poziomu inflacji w Polsce są przyczyny długookresowe wynikające z wzrostu płac i rekordowo niskiego poziomu zatrudnienia, a także z znacznego wzrostu ilości pieniądza w obiegu. Hojne programy pomocy społecznej i kolejne odsłony tarcz antykryzysowych wspierają portfele Polaków, ale jednocześnie są źródłem wzrostu cen. Nie bez znaczenia są również krótkookresowe przyczyny inflacji wynikające z ponownego otwarcia gospodarki po ograniczeniach spowodowanych epidemią COVID-19 oraz problemów z transportem międzynarodowym oraz zaopatrzeniem w niektóre towary np. mikroprocesory.  W poniższym filmie postaram się bardziej szczegółowo wyjaśnić kwestie związane z przyczynami wzrostu cen w Polsce.

Perspektywy wzrostu inflacji w 2022 r. 

W styczniu 2022 r. ma do czynienia z znacznymi podwyżkami cen energii elektrycznej oraz gazu ziemnego. Dodatkowo w ramach Nowego Ładu dla znacznej części przedsiębiorców podatek dochodowy PIT wzrósł o 42 % z poziomu 19 % do 27 %. Wzrost poziomu skomplikowania (już i tak skomplikowanego) systemu podatkowego z całą pewnością przyniesie podwyżki cen usług przez biura rachunkowo – księgowe oraz doradców podatkowych. Pamiętajmy, że pracownicy zarówno w przedsiębiorstwach, jak i urzędach również będą oczekiwali podwyżek ze względu na rosnące koszty życia. Podwyżki te mogą być impulsem do kolejnych podwyżek cen dóbr i usług, a w konsekwencji pojawienia się spirali inflacyjnej.

Polityka rządu, która z jednej strony promuje wzrost wydatków (w efekcie pieniądza w obiegu) np. poprzez planowaną wypłatę dodatkowej emerytury („13 i 14”) oraz podwyżki wynagrodzeń w sferze budżetowej i spółkach Skarbu Państwa. Wiele mówi się też o waloryzacji wysokości świadczeń w programie 500+, który jest sztandarowym programem PiS-u. Z drugiej strony klasyczna polityka antyinflacyjna ma na celu zmniejszenie ilości pieniądza w obiegu. Dlatego też w najbliższych miesiącach będziemy mogli obserwować próby ograniczenia wzrostu inflacji przy jednoczesnej ciągłej ostrej walce politycznej o utrzymanie wysokich notowań przez partię rządzącą. Niestety obawiam, się, że portfele wielu Polaków mogą wyjść z tych zmagań znacząco osłabione.